تبیین مبانی نظری تکنولوژی معماری در ایران با بهره گیری از سازواره های طبیعی

معماری به عنوان یک حرفه علمی - هنری همواره پوشش دهنده بخشی از نیازهای زیستی انسان بوده است. بعد از مدرنیته در ایران ساختمانهای عمومی که در مقیاس شهری و ملی کاربرد داشته، آنچنان که باید کیفیت لازم را نداشته اند و از ارتباط مناسبی با مخاطبان خود برخوردار نبوده اند. در واقع بناهایی ایجاد شده اند که دارای ارزش چندانی نیستند زیرا در فرآیند طراحی و شکلگیری آنها از ابتدای تفکر معماری نگرشهای تکنولوژیکی با نگاه خشک و بی روح معماری مدرن بر آنها مستولی گشته است که این ناشی از ضعف مبانی نظری معماری تکنولوژیک در ایران برای طراحی و ایجاد بناهای بزرگ مقیاس شهری است. از طرفی بناهای بزرگ مقیاس شهری و ملی الگوهای ساختمانی جامعه هستند، از این رو باید دارای کیفیت معماری لازم باشند. برای برون رفت از این مشکل جامعه نیازمند الگوهای جدید و راستین در معماری است. بی شک تبیین مبانی نظری مناسب پیرامون این موضوع گام اول و راهبردی محسوب می شود. در این تحقیق که هدف آن تبیین مبانی نظری معماری تکنولوژیک در ایران با تاکید بر سازواره های طبیعی است، عقیده محقق بر حصول گونه ای معماری تکنولوژیک با بهره گیری از طبیعت است که نتایج بهتری را در معماری و در فضای شهری برای مخاطب بدنبال خواهد داشت. برای نیل به این مقصود رساله حاضر در قالب یک تحقیق علمی به روش توصیفی – تحلیلی بر پایه مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، مشاهدات عینی، مصاحبه عمیق با متخصصین و پرسشنامه انجام گرفته است. در ابتدا کلیات تحقیق، تعاریف، روشها و فرضیات تحقیق بیان شده است. پرسش های اصلی در این تحقیق عبارتست از اینکه: روشهای بهره گیری از سازواره های طبیعی در معماری تکنولوژیک چیست؟ و این نوع بهره گیری در اثر معماری چه پیامدهایی دارد؟ برای پاسخ به سوالات تحقیق، پیرامون طبیعت و فلسفه آن، از نگاه اندیشمندان مطالعه و بررسی شد که بخشی از آن به رابطه طبیعت با معماری در ایران می پردازد. در این روند وجه آموزنده بودن طبیعت، سازواره های طبیعی و خواص آنها به جهت کاربرد در معماری و کم و کیف آنها مورد مطالعه قرار گرفت. سپس برای کاربست مبانی طبیعت و تکنولوژی در معماری، پیرامون تکنولوژی و رویکردهای فلسفی آن نیز مطالعه و بررسی انجام گرفت و در این راستا، ارتباط متقابل انسان، طبیعت، معماری و تکنولوژی تحلیل شد. سپس در رابطه با پیامدهای بهره گیری از سازواره های طبیعی بررسی هایی انجام شد و اگر چه می توان پیامدهای بسیاری را متصور شد ولی در این تحقیق ماندگاری بنا در ذهن مخاطب مد نظر قرار گرفت. بطور کلی نتایج تحقیق نشان داد که شش روش بهره گیری از سازواره های طبیعی در معماری تکنولوژیک می تواند کاربرد یابد که عبارتند از: روش فرمی، ساختاری، عملکردی، فضایی، مفهومی و تزئینی. با استفاده از این روشها می توان به طراحی معماری پرداخت و گونه ای از معماری را حاصل نمود که هدف تحقیق را برآورده نماید. برای تحقق این نگرش در زمینه آموزش معماری نیز راهکارهایی ارائه گردید. در پاسخ به سوال دوم تحقیق نیز نمونه هایی از معماری بناهای جهانی از مهندسین حرفه ای و آکادمیک مورد پرسش واقع شدند و نتایج آن، ماندگاری معماری تکنولوژیک با بهره گیری از سازواره های طبیعی را نسبت به بناهای صرفا تکنولوژیک تایید نمود.